نسبت زبان و شعر در نظر هردر

نویسندگان

شهرام صحاوی

چکیده

یوهان گوتفرید هردر نه تنها در ایران، بلکه در آلمان نیز علیرغم تحقیقات فزاینده و زایدالوصفی که پیرامون آثار گستردهء وی به عمل آمده است، متفکری ناشناخته است، این امر شاید از روح انزواطلب وی نشأت گرفته باشد و یا اینکه گستردگی و تنوع آثار وی که حوزه هایی شامل: الهیات، تاریخ، ادیان، فلسفه، تبارشناسی، شعر، هنر، نقد ادبی، جامعه شناسی، علوم طبیعی، زبان شناسی و حتی سیاست را دربر می گیرد، می تواند دلیل دیگری بر این مدعا باشد. اما آنچه که راهیابی به تفکر این فیلسوف جامع العلوم را به غایت دشوار می سازد، عدم انسجام و یکپارچگی آثار وی است. این مقاله برآنست که به بررسی پار ه ای از آراء و ابوا ب هردر دربارهء مبدأ منشاء زبان و نسبت آن با شعر بپردازد. در نگاه نخست زبان وسیله ای برای شناخت اشیاء پیرامونی، درک معانی و بیان مقاصد انسان است. حال این سؤال فراروی ما قرار می گیرد که چه نسبتی میان این وجه از زبان با شعر که اوج تجلی روحانی و آسمانی است، برقرار است؟ هردر از منظری کاملاً متفاوت با نظریه های رایج زبانشناسی قرن هجدهم، به این پرسش پاسخ می دهد. بی گمان آنچه را که نگارنده نیز در این باره بنگارد، بری از کاستی نخواهد بود، اما شاید دریچه ای باشد، هر چند کوچک، اما گشوده به افقی دوردست.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

زبان، کدام رسانه؟ (نسبت میان زبان و هنر و شعر نزد هایدگر)

دیدگاه مابعدالطبیعی «زبان» را کنش اندیشة انسانی در مقام ظهور تلقی می‏کند و آن را رسانة ارتباطی و واسطة «بیانی» می‏پندارد. آن‌گاه که ذوق و احساس و تخیل آدمی درهم آمیزد و در بیان زیبایی را تجلی بخشد، زبان از رسانة ارتباطی «عام» به رسانة ارتباطی «خاص» تحویل یافته و «هنر» نام‌گذاری می‏شود. هنر گاه در ترکیبی از بازی حرف و کلمه، گاه در قاب‏نگاری از خط و نقش و رنگ، و گاه در پیکربندی سنگ و آهن و چوب، و...

متن کامل

هردر و فلسفه فرهنگ

اندیشه یوهان گوتفرید فون هردر دامنه وسیعی دارد و برای سیر در اندیشه‌های وی باید به مباحثی مانند انسانیت، تاریخ و فلسفه تاریخ، انسان‌شناسی، فرهنگ و فلسفه فرهنگ آن‌گونه که او طرح کرده است پرداخت. با توجه به شرایط عالم معاصر و اهمیت یافتن پرسش‌هایی چون سرشت فرهنگ، نسبت میان فرهنگ‌ها و آینده فرهنگ، بازخوانی آثار هردر به‌خصوص اندیشه‌های وی درباره فرهنگ لازم به نظر می‌رسد. حداقل فایده بازخوانی اندیشه...

متن کامل

زبان شعر و عشق

شعر غنایی یا عاشقانه که شاعر در آن، احساسات و عاطفه‌های درونی خود را آشکار می‌سازد از عمده‌ترین نوع شعر به شمار می‌رود و کاربرد اشعار عرفانی و ستایشی در این نوع شعر بسیار گسترده‌تر از غنائیات اروپایی است. اشعار عاشقانه و غنایی در شعر فارسی از سال‌های میانی سدة سوم، یعنی از نخستین روزگار پیدایش شعر دری آغاز شد و قدیم‌ترین نمونۀ آنها را در ابیات بازمانده از حنظلة بادغیسی می‌یابیم، لیکن دورة کمال...

متن کامل

هردر و ناسیونالیسم فرهنگی

از جمله مباحث مطرح در تفکر هردر، ناسیونالیسم است. ناسیونالیسم را در مقابل نگاه جهان‌وطنی روشنگری قرار می‌دهند که بر اساس آن، همه‌ی انسان‌ها تحت حاکمیت عقل، باید به شیوه‌ی معینی، جنبه‌های مختلف زیست خود را تنظیم کنند. در مقابل این نگاه روشنگری، ناسیونالیسم مورد حمایت متفکرانی قرار گرفت که عمدتاً در جریان رمانتیسیسم جای داشتند. ناسیونالیسم در پی احیا و به رسمیت شناختن واحدهای اجتماعی‌ای بود که تحت...

متن کامل

زبان شعر و عشق

شعر غنایی یا عاشقانه که شاعر در آن، احساسات و عاطفه‌های درونی خود را آشکار می‌سازد از عمده‌ترین نوع شعر به شمار می‌رود و کاربرد اشعار عرفانی و ستایشی در این نوع شعر بسیار گسترده‌تر از غنائیات اروپایی است. اشعار عاشقانه و غنایی در شعر فارسی از سال‌های میانی سدة سوم، یعنی از نخستین روزگار پیدایش شعر دری آغاز شد و قدیم‌ترین نمونۀ آنها را در ابیات بازمانده از حنظلة بادغیسی می‌یابیم، لیکن دورة کمال...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش ادبیات معاصر جهان

ناشر: دانشگاه تهران

ISSN 0188-1026

دوره 8

شماره 15 2003

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023